Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της Διεθνούς Εβδομάδας Δημοσιογραφίας 2022, που πραγματοποιείται 5-9 Οκτωβρίου στο Ωδείο Αθηνών, παρουσιάστηκαν στοιχεία πανελλαδικής έρευνας για τη δημοσιογραφία ενώ η συζήτηση που ακολούθησε ανέδειξε την ανάγκη αλλαγών στη λειτουργία των σύγχρονων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Με τη συμμετοχή περισσότερων από 400 φοιτητών, επιστημόνων και επαγγελματιών από τον χώρο της ενημέρωσης ολοκληρώθηκε η πρώτη ημέρα της Διεθνούς Εβδομάδας Δημοσιογραφίας 2022, που διοργανώνεται από το iMEdD (incubator for Media Education and Development). Ο ρόλος της «τέταρτης εξουσίας», ο αυτόνομος και ελεγκτικός της χαρακτήρας και η απώλεια της εμπιστοσύνης των πολιτών συγκέντρωσαν το υψηλό ενδιαφέρον του κοινού, σε μια ημέρα η οποία συνοδεύτηκε από την παρουσίαση στοιχείων ερευνών για τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών για τη δημοσιογραφία παράλληλα με αυτές των ίδιων των λειτουργών της.
«Η ποιότητα της δημοσιογραφίας που έχουμε επιδρά άμεσα στην ποιότητα της δημοκρατίας που εμείς ως πολίτες απολαμβάνουμε. Μέσα στην πόλωση, τη δημαγωγία, τις ψευδείς ειδήσεις που ταλανίζουν τον κόσμο σήμερα, υπάρχει επιτακτική ανάγκη ανάκτησης της εμπιστοσύνης. Και αυτό επιτάσσει την έγκυρη, διαφανή και πιστευτή διαδικασία», ανέφερε η Άννα – Κύνθια Μπουσδούκου, Ιδρύτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλος του iMEdD και Δημοσιογράφος, καλωσορίζοντας κοινό και ομιλητές.
Ο Στρατής Τριλίκης, συνιδρυτής και Διευθυντής Προγραμμάτων του iMEdD και Δημοσιογράφος, τόνισε πως «Ο κόσμος μας διανύει μια περίοδο αβεβαιότητας, ανασφάλειας, αναξιοπιστίας και αμφισβήτησης. Όλοι παρακολουθούμε τι συμβαίνει το τελευταίο διάστημα και όλοι έχουμε νιώσει τουλάχιστον ένα από αυτά τα συναισθήματα. Ποτέ άλλοτε κατά τη γνώμη μου δεν είχε μεγαλύτερη αξία η ανάγκη της θεσμικής αναγνώρισης του πολίτη όσο και σήμερα».
Ο Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), απηύθυνε διαδικτυακά χαιρετισμό και υπογράμμισε πως «οι αξίες γύρω μας αμφισβητούνται και λεηλατούνται κάθε μέρα από πολλούς και για πολλούς και διαφόρους λόγους. Οι δημοσιογράφοι και τα media αποτελούν έναν πυλώνα της δημοκρατίας που πρέπει να μείνει στιβαρός και υγιής».
Την έναρξη των εργασιών του forum ακολούθησε η συζήτηση " Zήτημα Εμπιστοσύνης: Η Οπτική του Κοινού" με την παρουσίαση στοιχείων έρευνας, που διεξήχθη από τη Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για λογαριασμό του iMEdD, για την εμπιστοσύνη του κοινού στη δημοσιογραφία. Τα ευρήματα της έρευνας είναι ενδιαφέροντα, καθώς το 70,5% θεωρεί ότι η δημοσιογραφία αποτελεί λειτούργημα και, στη συντριπτική πλειονότητά του (89,5%), αποκρίνεται ότι η δημοσιογραφία είναι απαραίτητη για τη δημοκρατία. Ωστόσο, στην πράξη, και στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κρίσης της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς που προκύπτει και από την παρούσα έρευνα, οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με το ποσοστό δυσπιστίας απέναντί τους να φτάνει το 67,5% –συγκριτικά, πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο, μετά το ποσοστό δυσπιστίας απέναντι στα πολιτικά κόμματα, το οποίο ανέρχεται στο 77,5%.
«Η εμπιστοσύνη είναι σημαντικό κομμάτι και του οικονομικού τμήματος. Οι πολίτες, εάν δεν έχουν εμπιστοσύνη, δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την ενημέρωσή τους. Κατά κάποιο τρόπο δεν μπορείς να έχεις ένα επικερδές μέσο χωρίς την εμπιστοσύνη των ανθρώπων» ανέφερε η Laura Saarikoski, αρχισυντάκτρια στην Helsingin Sanomat, την κορυφαία εφημερίδα της Φινλανδίας, στη συζήτηση πάνελ που ακολούθησε, με τη συμμετοχή σημαντικών ομιλητών τόσο από το εγχώριο όσο και από το διεθνές περιβάλλον των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Στην ανάγκη ανάδειξης και άλλων οργανισμών που υποστηρίζουν τη διαφάνεια και την ανεξαρτησία αναφέρθηκε ο Αλέξης Παπαχελάς, διευθυντής της εφημερίδας Καθημερινή, τονίζοντας πως «όπως στην Αμερική και σε άλλες χώρες, εγώ θεωρώ πως είναι πάρα πολύ σημαντικός ο ρόλος οργανισμών όπως είναι το iMEdD, δηλαδή μη κερδοσκοπικών οργανισμών». Υπογράμμισε επίσης πως «το λάθος που συνέβη τα προηγούμενα χρόνια ήταν πως δεν αφουγκραστήκαμε τις αγωνίες της κοινωνίας», ενώ για τις προσπάθειες παρέμβασης που γίνονται από πλευράς κυβερνητικών αξιωματούχων ανέφερε πως «δεν είναι καινούριο φαινόμενο, δε συμβαίνει μόνο τώρα και δε συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα ενώ η προσέγγιση πλέον σε όλες τις χώρες είναι αρκετά πιο επιθετική».
Από την πλευρά του, ο Μάνος Χωριανόπουλος, διευθυντής της ενημερωτικής ιστοσελίδας news247.gr εστίασε στις απαρχές του προβλήματος αναφέροντας πως: «Όταν μιλάμε για τα media στην Ελλάδα, μιλάμε για τα media μιας χώρας που ουσιαστικά χρεοκόπησε. Τότε ήταν ίσως η πρώτη φορά που ο κόσμος άρχισε να αναρωτιέται για ποιον ασκείται η δημοσιογραφία στην Ελλάδα, δηλαδή εκεί υπήρξε νομίζω μια μεγάλη ρήξη με το κοινό».
Ο Louis Jacobson, ανώτερος ανταποκριτής της ιστοσελίδας fact checking PolitiFact αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο βοηθούν τους αναγνώστες να εστιάσουν στην πραγματική αλήθεια των γεγονότων: «Βοηθάμε τον αναγνώστη να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, τα πράγματα που ακούνε στην πολιτική, ειδικά αν φαίνεται ότι κάτι δεν πάει καλά. Εστιάζουμε την επαλήθευση μας στο να βοηθήσουμε, να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα του αναγνώστη, όσον αφορά τις πολιτικές υποθέσεις».
Στο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εστίασε ο Αντώνης Καλογερόπουλος, επίκουρος καθηγητής, στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και ερευνητικός συνεργάτης του Reuters Institute for the Study of Journalism στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τονίζοντας: «Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε χρήση social media για ειδήσεις. 70% περίπου των Ελλήνων, που είναι στο διαδίκτυο, χρησιμοποιούν τα social media για να ενημερωθούν. Στη Βρετανία ή στη Γερμανία αυτό το ποσοστό είναι κάτω του 35%. Δηλαδή χρησιμοποιούν τα social media για προσωπικούς λόγους αλλά όχι για ότι έχει να κάνει με ενημέρωση»
Κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων, η Ευλαμπία Ρέβη αναφέρθηκε στην δημοσιογραφία των πολιτών, ο Σταύρος Μαλιχούδης σχολίασε για το θέμα των υποκλοπών ενώ ο Βασίλης Κουφόπουλος τοποθετήθηκε σχετικά με το ζήτημα της κρατικής χρηματοδότησης των ΜΜΕ.
Η Διεθνής Εβδομάδα Δημοσιογραφίας πραγματοποιείται από τις 5 ως τις 9 Οκτωβρίου 2022 στην καρδιά της Αθήνας στο εμβληματικό κτίριο του Ωδείου Αθηνών.
Εγγραφές είναι πλέον εφικτές μόνο στο σημείο της ώρες και ημέρες που πραγματοποιείται το συνέδριο (05-09/10, 10πμ-8μμ).
Το μεγαλύτερο μέρος του συνεδρίου αναμεταδίδεται διαδικτυακά στο forum.imedd.org
Το πλήρες πρόγραμμα της διοργάνωσης μπορείτε να το βρείτε εδώ.
